Tetanus

Er zijn van die dingen waar je normaal misschien niet zo bij stil staat. Dingen waarbij je mogelijk denkt dat je er tegen beschermd bent. Maar helaas. Sommige bescherming moet je vernieuwen. Maar denk je daar ook aan als het op je pad komt? Het is eigenlijk zo vanzelfsprekend dat je beschermd bent hiertegen. En je hoort ook eigenlijk nooit iemand die die ziekte heeft. Dat maakt het makkelijk te vergeten dat je na een aantal jaren niet meer beschermd bent. Een van die dingen is een tetanusvaccinatie. Hoe zit het ook al weer en wanneer ga je dan zo’n prik halen?

Tetanus

Wat is tetanus? Iedereen kent tetanus wel uit het vaccinatieprogramma en dat als je een ongeluk hebt gehad, of bent gebeten door een dier, dat je een tetanus prik moet halen. Maar wat is het dan precies? Dat wist ik eigenlijk ook niet. Tijd om het eens uit te zoeken.

Tetanus is een ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. De Clostridium tetani. Je komt in aanraking met deze bacterie als je bijvoorbeeld gevallen bent, of door een dier bent gebeten. De bacterie komt namelijk voor in straatvuil. Via een wond komt het vuil van de straat in aanraking met je bloed en zo wandelt de bacterie naar binnen. Of dus door een dier dat deze bacterie overdraagt via zijn bek of snavel. Zelfs een klein wondje van een doornstruik kan straatvuil bevatten en je zo met tetanus besmetten.

Hoe word je ziek?

De bacterie Clostridium tetani maakt gifstoffen aan die spierkrampen veroorzaken. Rondom de wond kan het gif stijfheid veroorzaken, maar als het verder je lichaam indringt kunnen spieren echt verkrampen. Je kunt helemaal verkrampen waardoor je lichaam kromtrekt als een hoepel, maar ook problemen met slikken en de ademhaling komen voor. En aangezien je hart ook een spier is….. kun je je voorstellen dat tetanus dodelijk kan zijn.

De incubatietijd (de tijd tussen de besmetting en verschijnselen) is gemniddeld tussen de 3 en 21 dagen. Maar kan ook maanden later nog zijn. Soms is het dus lastig om te herleiden waar klachten vandaan komen.

Vaccinatie

Tegen tetanus word je ingeënt in het Rijks Vaccinatie programma. De tetanus vaccinatie krijg je in de DKTP prik. 3x in het eerste jaar, en dan nog met bijna 4 en op 9 jarige leeftijd. Kinderen zijn dus altijd goed beschermt.
Door de aard van de infectie en de gifstoffen is het namelijk nodig om al antistoffen in je bloed te hebben. Je lichaam maakt namelijk zelf niet snel genoeg antistoffen tegen deze bacterie.

Afbeelding van Tumisu via Pixabay

Het aantal anitstoffen in je bloed neemt naar verloop van tijd ook weer af. Je bent daardoor niet je hele leven beschermt tegen tetanus. En ook als je besmet bent geweest met Tetanus, houdt je lichaam geen voorraadje antistoffen aan. Dit is bij waterpokken bijvoorbeeld wel het geval. Heb je het een keer gehad, kun je het niet meer krijgen. Tetanus kun je dus vaker krijgen.
Daarom is het dus belangrijk om je regelmatig te vaccineren, of in elk geval stil te staan bij een bepaald soort wond, of je nog een goede bescherming hebt tegen tetanus.

Ben je van jongsafaan regelmatig gevaccineerd, dan beschermt de laatste vaccinatie je voor 10 jaar tegen tetanus. Daarna moet je je opnieuw laten vaccineren. En ben je weer voor 10 jaar beschermd.

Risico op tetanus

Vaak zijn het doodgewone situaties waarbij je niet direct denkt aan een tetanus besmetting.
Zeker omdat kinderen wel vaak beschermt zijn in deze situaties, maar jij als volwassene vaak niet.

Roestige spijker
Vorig jaar was A met groep 8 op kamp. Onverwacht kreeg ik een berichtje van haar. Ze wilde even met mama bellen. Had ik niet verwacht. Maar bleek dat ze in een spijker was gestapt. Op slippers. Dus de spijker was daadwerkelijk in haar voet gedrongen.
Dat was een weekje lastig lopen met een wond onder je voet. Maar het was natuurlijk ook geen schone net nieuwe spijker…. nee een mooie roestige. Dus naast de kans op een normale infectie, ook risico op een tetanus infectie. Gelukkig hoefde zij geen prik. Want met 9 jaar was ze nog gevaccineerd, en deze was nog geldig.

Gepikt door een vogel
De volgende bizarre situatie maakte R mee. Hij was tijdens de lunch aan het wandelen, en kwam onbewust blijkbaar in de buurt van een nest van een kauw. Of misschien waren de jongen net aan het uitvliegen? Geen idee, hij heeft behalve de vogel die hem aanviel van achteren en op zijn hoofd pikte niets gezien.
Na overleg met de huisarts moest hij wel even een tetanus vaccinatie komen halen, want de laatste keer was te lang geleden.

Beet van een dier
Met een jonge kat in huis, die graag wil stoeien, moet je ook even opletten. Zeker zodra hij buiten komt. PrinceS is gek op stoeien. Meestal bijt en krabt hij niet heel hard. Maar als je wel een wondje hebt, bestaat er een risico op een Tetanus infectie.

Gevallen op straat
Hoe vaak kwam je vroeger met geschaafde knieën thuis? Niemand die zich toen zorgen maakten over tetanus. Nee logisch, want je was waarschijnlijk dus nog onder de bescherming van de tetanus vaccinatie. Maar als je nu valt? Of een ongeluk krijgt?
Kom je met je letsel bij een arts, dan zal hij altijd controleren of je een tetanus vaccinatie nodig hebt. Maar denk je er zelf ook aan als je alleen een schaafwond op je knie hebt?

Ben jij nog beschermd tegen tetanus?