Vaste planten in november – zo bereid ik mijn tuin voor op de winter
In november is de tuin niet meer zo levendig. De bloemen zijn uitgebloeid en veel planten trekken zich langzaam terug. En eigenlijk zijn we helemaal niet meer in de tuin bezig. Te koud, te nat. Maar toch is het goed om de tuin niet helemaal te negeren. Juist nu kun je met wat kleine aanpassingen zorgen dat alles goed de winter doorkomt — en dat scheelt in het voorjaar weer werk.
Meer weten over hoe je vaste planten goed beschermt? Lees dan ook het kennisbankartikel over vorstbescherming van vaste planten.
De vaste planten mogen blijven staan
De meeste vaste planten laat ik gewoon staan. Stengels en verdorde bloemen mogen tot in het voorjaar blijven staan; alleen wat echt omvalt of gaat rotten knip ik weg. De eikenbladeren, van de bomen op het plein, die naar beneden vallen, laat ik grotendeels liggen; ze vormen een natuurlijke mulchlaag die de wortels beschermt en de bodem voedt. Het ziet er misschien rommelig uit, maar die rommel werkt voor je tuin.
De potten: wat staat op tafel en wat staat op de grond
Op de tafel voor het huis staan alleen de aardbeienplantjes. Die laat ik daar omdat het droger is en ze zo minder risico lopen op natte rot. Alle andere potten — de margrieten ( ik hoop dat ze van het voorjaar weer uitlopen), de twee bolchrysanten, die mogen zo lang ze nog bloeien nog blijven staan en de pot met pampusgras en akeleizaailingen — staan op de grond. Dat vraagt net een iets andere aanpak: potten op de grond krijgen vaak een betere temperatuurbuffer door contact met de aarde, maar kunnen bij langdurig nat en vriezend weer alsnog kou vatten bij de wortels.
Voor de potten op de grond volstaat bij mij meestal een losse bescherming omdat ze ook dicht tegen het huis aan staan: een laag blad bovenop de potgrond en, bij echt strenge nachtvorst, een los stuk jute of bubbeltjesplastic om de pot. Ik wikkel ze niet te strak in — ventilatie blijft belangrijk — en zet ze op een klein verhoginkje (een tegel of plankje) zodat er onder de pot geen water blijft staan en ze niet direct in ijs komen te zitten. De aardbeien op de tafel krijgen alleen af en toe een laagje blad op de aarde; omdat ze hoger staan drogen ze sneller weer op.
Dahlia’s en voorjaarsbollen: klaar met opbergen en planten
De dahlia’s zijn netjes uitgegraven en in de schuur opgeborgen — in kratten met wat stro zodat ze niet uitdrogen. De voorjaarsbollen liggen in de grond; dat geeft een gerust gevoel: straks in het voorjaar komt er weer kleur. Dit zijn klusjes die ik het liefst in oktober of begin november afrond, zodat als het weer natter en kouder wordt, ik de tuin niet meer in hoef.
Kleine klusjes die veel schelen
In november houd ik het bij kleine, gerichte acties: potten rechtzetten na een storm, losse bladeren bij de potten toevoegen en hier en daar een verwelkte steel weghalen. En ik let erop dat ik niet te vroeg en zeker niet te heet afdek: te vroeg afdekken kan nieuwe groei stimuleren die later door vorst wordt beschadigd. Het is meer bijhouden dan grote ingrepen.
Klaar voor de winter
Met deze aanpak voelt de tuin klaar voor de winter. De vaste planten in de grond profiteren van het blad als mulch, de aardbeien op de tafel staan droog en veilig, en de potten op de grond krijgen precies genoeg hulp om de koude weken te overleven. Tijd voor binnen-thee en een boek. In het voorjaar kijk ik wat de winter heeft gedaan — meestal valt het mee.
