Potplanten beschermen tegen uitdroging

In warme zomers krijgen potplanten het extra zwaar. Ze hebben minder ruimte voor wortels, drogen sneller uit dan planten in de volle grond en zijn extra kwetsbaar tijdens vakanties of hittegolven. Waar je in een border nog kunt vertrouwen op de diepte van de aarde en de kracht van het bodemleven, zijn potten letterlijk begrensd. In dit artikel lees je hoe je jouw potplanten beschermt tegen uitdroging, met oog voor duurzaamheid, veranderende tuingewoonten en het veranderende klimaat.

Klimaatverandering en het effect op potplanten

De zomers in Nederland worden warmer en droger. Dat merken we niet alleen aan onze eigen behoefte aan verkoeling, maar zeker ook aan onze planten. Door de opwarming van de aarde krijgen we vaker te maken met lange periodes van droogte en hittegolven. Waar de natuur zich langzaam kan aanpassen, hebben potplanten direct last van dit extreme weer. De aarde in potten warmt sneller op dan die in de volle grond, en omdat de ruimte voor wortels beperkt is, kunnen planten minder diep reiken naar water. Regenwater bereikt de wortels minder goed, en bij harde wind of felle zon droogt het vocht snel op. Dit vraagt om aanpassingen in hoe we voor onze potplanten zorgen.

Waarom steeds meer mensen potplanten hebben

Het tuinbeeld verandert. Niet iedereen heeft een grote tuin met borders vol vaste planten. Veel mensen wonen in een appartement met een balkon, hebben een kleine stadstuin of kiezen bewust voor een onderhoudsarme tuin met tegels en enkele potten. Potplanten zijn flexibel en decoratief, en je kunt ze makkelijk verplaatsen of vervangen. Ook voor wie wil moestuinieren zonder veel ruimte, zijn potten ideaal: aardbeien, tomaatjes, kruiden en zelfs boontjes doen het prima in een pot. Maar juist doordat potten zo populair zijn geworden, is het belangrijk om te weten hoe je uitdroging voorkomt.

Afbeelding van Chris Pedley via Pixabay

Hoe voorkom je uitdroging van potplanten?

Slim water geven

De timing van water geven maakt een groot verschil. Geef je 's middags water, dan verdampt een groot deel door de warmte nog voordat het de wortels bereikt. Geef daarom water in de vroege ochtend of late avond. Op die momenten is de temperatuur lager en krijgt het water de kans om in de aarde te trekken. Geef liever minder vaak maar royaal, zodat het water ook de onderste laag van de pot bereikt. Op die manier stimuleer je wortels om dieper te groeien, wat de plant sterker maakt. Giet daarbij altijd bij de basis van de plant en niet op het blad, om schimmelvorming te voorkomen en het water effectief te gebruiken.

Om je potplanten effectief en efficiënt water te geven, kun je gebruikmaken van een handige bodemvochtmeter zodat je precies weet wanneer je moet bijvullen. Ook druppelaars zijn ideaal voor tijdens vakantie of drukke dagen.

Met een gieter met fijne sproeikop kun je gericht water geven zonder de plant te beschadigen.

De juiste pot en potgrond

Niet elke pot is even geschikt voor warme zomers. Kies bij voorkeur een pot met een waterreservoir of een pot met een schotel eronder. Deze vangt overtollig water op, dat de plant later weer op kan nemen. Grote potten zijn altijd beter dan kleine: hoe groter de inhoud, hoe meer vocht de potgrond kan vasthouden. Let ook op het materiaal en de kleur van de pot. Donkere plastic potten warmen snel op, wat de verdamping verhoogt. Lichte kleuren en natuurlijke materialen zoals terracotta zijn beter bestand tegen hitte. Gebruik goede potgrond die vocht vasthoudt. Meng eventueel hydrokorrels of kokosvezel door de grond om de waterbuffer te verbeteren.

Kies voor potten met een waterreservoir zoals deze zelfbewaterende potten zodat je planten langer van water kunnen genieten. Grote potten bieden meer ruimte en houden vocht beter vast.

Voor een betere vochtvasthouding kun je ook hydrokorrels toevoegen onder in de potten. Deze houden het vocht ook lang vast.

Mulch tegen verdamping

Een laagje mulch op de potgrond helpt om het vocht vast te houden. Mulch werkt als een beschermend dekje tegen zonlicht en verdamping. Je kunt bijvoorbeeld gebruik maken van cacaodoppen, stro, houtsnippers of zelfs mos. Naast het vasthouden van vocht zorgt mulch er ook voor dat onkruid minder kans krijgt. In grotere potten kan dit ook een esthetische meerwaarde hebben.

Leg een laagje mulch op de potgrond om vocht vast te houden. Cacaodoppen, stro of houtsnippers zijn makkelijk te bestellen, bijvoorbeeld via cacaodoppen.

Schaduw en locatie

De plek waar je een pot neerzet is van grote invloed op hoe snel de plant uitdroogt. Staat een pot de hele dag in de volle zon, dan is het risico op uitdroging groot. Zet potten daarom bij voorkeur op een plek waar ze alleen ochtend- of avondzon krijgen, of scherm ze af met een parasol, schaduwdoek of een simpel oud laken. Door meerdere potten bij elkaar te zetten, creëer je een microklimaat waarin het koeler en vochtiger blijft. Let er ook op dat potten op een windstille plek staan. Wind zorgt namelijk voor extra verdamping.

Afbeelding Filmbetrachter via Pixabay

Tijdens de vakantie

Vakantie en warme zomers vallen vaak samen, en dat betekent extra risico voor je potplanten. Gelukkig zijn er manieren om ook tijdens je afwezigheid goed voor je planten te zorgen. Vraag bijvoorbeeld een buur, vriend of familielid om af en toe water te geven. Zet potten bij elkaar op een beschaduwde plek en geef ruim water voordat je vertrekt. Je kunt ook gebruik maken van simpele irrigatiesystemen zoals omgekeerde flessen gevuld met water, of speciale druppelsystemen die je aansluit op een regenton of waterreservoir. Heb je potten in de tuin? Dan kun je overwegen om de pot tijdelijk deels in de aarde in te graven. Zo blijft de temperatuur constanter en verdampt er minder water.

Droogtetolerante potplanten

Niet alle planten zijn even gevoelig voor droogte. Sommige soorten kunnen prima tegen een beetje verwaarlozing en zijn juist ideaal voor in potten. Denk aan vetplanten zoals sedum of echeveria: deze planten slaan water op in hun bladeren en hebben weinig verzorging nodig. Mediterrane kruiden zoals lavendel, rozemarijn en salie kunnen ook goed tegen droogte. Door deze droogtetolerante soorten te kiezen, beperk je het risico dat je potplanten uitdrogen.

Vetplanten en succulenten zijn perfect voor een onderhoudsarme pottenhoek. Kijk eens naar de mogelijkheden op bol.com via vetplanten of succulenten.

Duurzame oplossingen

Duurzaam tuinieren wordt steeds populairder. Ook voor potplanten zijn er milieuvriendelijke opties die uitdroging tegengaan. Regenwater opvangen in een regenton bijvoorbeeld, en dat water gebruiken om je potplanten mee te geven, is beter dan kraanwater. Regenwater bevat minder chloor en andere chemicaliën, en is vaak net wat zachter, wat planten prettig vinden. Daarnaast kun je compost of natuurlijke meststoffen gebruiken die het bodemleven stimuleren en zo de waterhuishouding verbeteren.

Vang regenwater op met een regenton en gebruik dit voor je potplanten. Zo bespaar je water en help je het milieu.