Leren door spelen

Ja natuurlijk weten we allemaal dat kinderen leren door te spelen. Loop maar eens een willekeurige basisschool binnen en kijk in groep 1/2 en je ziet voornamelijk leren door spel. En ook in de hogere groepen vergeten we dat niet. Bewegend leren kun je op diverse manieren inzetten en dat wordt ook veelvuldig gedaan in het onderwijs. Naast dat de kinderen het leuk vinden en daarna weer goed op hun stoel kunnen zitten voor een wat ingewikkeldere instructie, blijft bij veel kinderen de lesstof dan ook beter hangen. Een simpel sneeuwballen dictee, tafel joggen of een Zweeds renspel is al genoeg om even het stil zitten te doorbreken. Vinden de kinderen ook nog eens leuk om te doen, nou ja de meeste dan. Bij tafel joggen loop ik als juf soms nog wel eens tegen wat weerstand aan. En laten dat nu vaak de kinderen zijn die bewegen zo heel erg nodig hebben. Omdat ze naast de verplichte schooluren wellicht te weinig bewegen?

Leren door spelen

Wist je dat zonder bewegen je ook vaak niet tot leren komt? Want met bewegen en spelen rijpt het zenuwstelsel, scherpen we onze zintuigen aan, leren we ons lichaam kennen en creëren we de basis voor sensomotorische, taalcognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling. 

Ja natuurlijk wist ik dat. Daar heb ik voor geleerd. Alleen ben ik me daar niet altijd even bewust van. Een groot deel van mijn dag breng ik met de kinderen door in een klaslokaal. En mijn kinderen zijn inmiddels al groter en daardoor ben ik er eigenlijk ook wel minder mee bezig. Zeker met T, die ik in de peuterfase bijna helemaal thuis had, heb ik daar altijd wel voldoende aandacht in gestopt. En eerlijk is eerlijk, in de klas heb ik er gewoon niet altijd tijd voor. Wel probeer ik, ook als het weer niet zo mooi is altijd in de pauze met de kinderen naar buiten te gaan. Als we dat niet doen, dan pakken ze hun Chromebook en is de enige beweging van hen die het zo nodig hebben, het klikken op het scherm voor de Capibara clicker, echt zo'n stom iets... maar dat terzijde, ik heb ze liever aan het voetballen.

Alles op het spel

Eind vorig jaar kreeg ik het boek "Alles op het spel" toegestuurd van Ingrid Bunnik.  Zij is 1 van de schrijvers van dit boek. Als juf en als moeder was ik direct geïnteresseerd.  In de kerstvakantie heb ik dus op mijn gemak het boek erbij gepakt. Leestechnisch lees je het boek heel makkelijk. Het is vlot geschreven en leest gemakkelijk weg. Maar mijn hersenen vonden dat ze meer tijd nodig hadden om de informatie te verwerken, dan alleen het lezen.

Bij elk hoofdstuk schoten er voorbeelden van kinderen door mijn hoofd die ik de afgelopen jaren in de klas heb gehad. En daar kon ik dan wel een tijdje bij stil staan. Vandaar dat ik toch nog lang gedaan heb over het lezen van het boek. Ik was gewoon nog niet toe aan het volgende hoofdstuk. 

De opbouw van het boek is daar ook goed voor geschikt. In het boek staat elk hoofdstuk voor een week. En elke week staat een thema centraal. Met uitleg, en voorbeelden voor spellen geschikt voor alle leeftijden. Dus eigenlijk lekker praktisch. En een echt doe boek. Daar kon ik in de kerstvakantie niet direct iets mee. Maar nu in januari wel. Het is alleen wat lastig om deze spellen in mijn combinatiegroep in te passen. Iets met tijd, dus dat is nog even zoeken. Maar nu we de Cito's weer achter de rug hebben, met hun eigen nodige strubbelingen rondom de techniek, ontstaat er ook daar weer wat meer ruimte. Ik weet zeker dat mijn kinderen, en daarbij ik dus ook, baat hebben bij het terugbrengen van enkele spellen in hun repertoire. En daar kan ik als leerkracht goed voor zorgen.

Wie is Ingrid Bunnik?

Ingrid Bunnik schreef dit mooi vormgegeven boek samen met Koos Stienstra en Inger Kuijlenburg. Zij is een van de initiatiefneemsters van Intraverte en met deze landelijke zorgpraktijk begeleiden ze jaarlijks vele kinderen met hulpvragen op het gebied van gedrag en motoriek. De perfecte achtergrond dus voor het schrijven van dit boek. En ik ben blij dat ik het heb mogen lezen en de kennis ervan kan toepassen in mijn werk.

Toepassen in de klas

Eerder zei ik al, in de kerstvakantie heb ik het boek gelezen, maar we zitten nu al ruim na de meivakantie....dat komt dus door het toepassen in de klas. Na het lezen van het boek heb ik de tijd genomen om er eens over na te denken. Hoe zit het met de kinderen in mijn klas, maar ook in mijn voorgaande klassen. En ben ik anders gaan kijken naar hun spel.

Er wordt, met name door de jongens, veel gevoetbald in de groepen 5 tot en met 8. Een groepje meisjes maakt gebruik van de schommels en de rekstokken om koppeltje te duikelen en er is een groep bezig met een soort jongens meisjes pakkertje, dat lever elke dag wel weer wat gezeur op, want "ze zitten allemaal alleen op mij". Verder lopen een aantal andere kinderen verspreid rond, kletsen en hangen wat. In de middag pauze nog eens gekeken, dan spelen we op een andere plak. Een groepje van de kleinere kinderen, met name groep 5 speelt nu lekker in de zandbak. Er wordt een spel gedaan onder begeleiding, hetzelfde groepje van vanmorgen komt een klagen over dat ze nu allemaal weer tegelijk achter een ander aan zitten, en er wordt paardje gespeeld door een groepje meiden. Eigenlijk zijn nu bijna alle kinderen actief aan het spelen, en dat was in de ochtendpauze niet helemaal zo.

Nieuwsgierig als ik ben, heb ik ook eens een beetje rondgevraagd bij de kinderen. en dan met name een beetje sturend op de spellen die in het boek genoemd worden. Blijkt dat ze niet altijd bij alle kinderen bekend zijn.

Mogelijk heeft de Corona periode hier ook nog aan bijgedragen. Deze doelgroep was ten tijde van de lockdown in de laagste groepen van de basisschool. En als je de spellen van thuis niet meekrijgt, heb je ze nu wellicht ook niet op school geleerd. Hetzelfde zie ik terug in de handschriften van de kinderen, zij schrijven de letters wel, maar niet op de wijze waarop wij ze op school zouden hebben aangeleerd.  Tijd dus voor een inhaalslag. En dat gaat dan gelijk dat ene kind, die motorisch, sociaal en op andere gebieden wat onhandig is ook helpen. Elke klas heeft er meestal wel 1 die hieronder valt.

En in mijn eigen klas? Het is dus gewoon een kwestie van doen. Wat bij mij niet werkt is onder lestijd een van deze spellen spelen. Een deel van de groep moet dan "gedwongen" worden om mee te doen, want lestijd. Anders gaan ze ook niet eens kijken. Voor mijn groep werkt het beter om in de pauze met een klein groepje een spel te gaan doen. De juf doet mee, dus er sluiten direct een aantal kinderen aan. En zo wordt de groep groter, leren ze het spel en spelen ze het volgende keer ook zelf. Maar voor een andere klas, kan dat weer net anders werken.

Bedankt

Bedankt dus Ingrid dat je dit boek aan mij hebt gestuurd. Zeer waardevol. Niet alleen voor mezelf om weer eens zeer bewust om te gaan met spel, met name in de bovenbouw. Maar ook namens de kinderen die hier ook direct weer beter van zijn geworden. Al zijn zij zich daar gelukkig helemaal niet van bewust. Volgend schooljaar dit boek al veel sneller inzetten vanaf de eerste weken. Past wat mij betreft ook prima in de Gouden weken.

Zelf ook geïnteresseerd in dit boek en de opbouw in spellen die je in 15 weken de motorische en cognitieve vaardigheden beter laten ontwikkelen? Alles op het spel is te koop bij Bol.com. (affiliate link)